Thủ tướng Phạm Minh Chính: Nền văn hóa luôn là sức mạnh trường tồn của dân tộc
Thủ tướng Phạm Minh Chính đến dự Kỷ niệm 80 năm Đề cương về Văn hóa Việt Nam.
Ảnh: Dương Giang/TTXVN
Đến dự còn có
Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa;
các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện các
ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương.
Chương trình
do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, Ban Tuyên giáo Trung ương, Đài Truyền
hình Việt Nam phối hợp thực hiện nhân kỷ niệm 80 năm ra đời "Đề cương về
Văn hóa Việt Nam" (1943 - 2023); được tường thuật trực tiếp trên sóng
VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam.
Phát biểu chào
mừng tại chương trình, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, văn hóa
luôn là một dòng chảy liên tục, không ngừng nghỉ qua những thăng trầm lịch sử của
mỗi dân tộc, mỗi quốc gia và cả nhân loại. Văn hóa là hồn cốt của mỗi dân tộc,
là những giá trị vật chất, tinh thần mà dân tộc đó sáng tạo ra trong lịch sử.
Theo Thủ tướng
Chính phủ, 80 năm trước, trong bối cảnh chế độ thực dân nửa phong kiến đang suy
thoái trầm trọng, Đề cương về Văn hóa Việt Nam do Tổng Bí thư Trường Chinh khởi
thảo, được Ban Thường vụ Trung ương Đảng thông qua vào tháng 2/1943, là Văn kiện
chính thức đầu tiên của Đảng ta về văn hóa. Đề cương thể hiện tầm vóc tư tưởng
chính trị của Đảng trong việc xác định vị trí đặc biệt quan trọng của văn hóa
trong cuộc đấu tranh “phản đế”, “phản phong”, đẩy mạnh cách mạng giải phóng dân
tộc, lật đổ chế độ phát xít, thực dân, phong kiến tay sai, xóa bỏ mọi áp bức bất
công, giành chính quyền về tay nhân dân.
Những tư tưởng
lớn, dân tộc, khoa học, đại chúng, với tinh thần cách mạng mạnh mẽ, đột phá,
tính nhân văn sâu sắc trong Đề cương đã thổi một luồng gió mới có tác dụng thức
tỉnh, thu hút, tập hợp đội ngũ các nhà văn hóa, trí thức, văn nghệ sĩ và đông đảo
quần chúng nhân dân.
80 năm qua,
như sợi chỉ đỏ xuyên suốt, với ba nguyên tắc “dân tộc”, “đại chúng”, “khoa học”,
Đề cương về văn hóa Việt Nam tiếp tục được Đảng ta vận dụng linh hoạt, sáng tạo,
hiệu quả, phù hợp với thực tiễn Việt Nam để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tư tưởng lý luận
của Đề cương được thể hiện xuyên suốt trong các Văn kiện của Đảng; đặc biệt là
trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa VIII về xây dựng và phát triển nền
văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và Nghị quyết Hội nghị Trung
ương 9 khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng
yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Trên cơ sở đó, Nhà nước đã cụ thể hóa,
ban hành và triển khai hiệu quả nhiều văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính
sách để phát triển văn hóa, phục vụ thiết thực công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc
và hội nhập quốc tế.
“80 năm qua, đặc
biệt trong gần 40 năm đổi mới, chúng ta có quyền tự hào về phát triển văn hóa
dân tộc và những đóng góp to lớn của lĩnh vực văn hóa, văn nghệ vào công cuộc cứu
quốc và kiến quốc. Nhận thức về văn hóa ngày càng toàn diện và sâu sắc hơn”, Thủ
tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính
trình bày diễn văn Kỷ niệm 80 năm Đề cương về Văn hóa Việt Nam.
Ảnh: Dương Giang/TTXVN
Thủ
tướng Chính phủ chỉ rõ, văn hóa Việt Nam có sự thống nhất trong đa dạng, là sự
hòa quyện, kết tinh giữa bản sắc văn hóa các dân tộc anh em; ngày càng phát triển
mạnh mẽ, gắn với mọi mặt của đời sống, hướng tới phục vụ nhu cầu chính đáng của
nhân dân; được bảo tồn, phát huy; từng bước trở thành động lực, nguồn lực quan
trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Truyền
thống văn hóa như suối nguồn nuôi dưỡng tạo nên nét đẹp, cốt cách của con người
Việt Nam, là tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc; sự hội tụ của lòng yêu nước,
nhân ái, sẻ chia; tính cầu thị, khiêm tốn, lắng nghe, chịu thương, chịu khó và
khả năng sáng tạo, ứng phó, vượt qua mọi khó khăn, thách thức trong bất cứ hoàn
cảnh nào.
Văn
hóa, văn học, nghệ thuật nước nhà đã trở thành vũ khí đấu tranh sắc bén trên mặt
trận tư tưởng, như danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Đình Chiểu đã viết: “Chở
bao nhiêu đạo thuyền không khẳm - Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà”. Văn hóa góp
phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết đấu tranh với cái
xấu, cái ác, lấy cái đẹp dẹp cái xấu, lấy cái tích cực đẩy lùi tiêu cực; truyền
cảm hứng, cổ vũ, lan tỏa các giá trị cao đẹp của dân tộc, của con người trong
xã hội. Văn hóa Việt Nam đang dần vươn ra thế giới với nhiều sản phẩm, giá trị
độc đáo được bạn bè quốc tế trân trọng và đón nhận.
“Những
thành tựu to lớn đó là nhờ có sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, sự quản lý sát
sao của Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành, ủng hộ,
chia sẻ của cộng đồng doanh nghiệp và quảng đại quần chúng nhân dân, mà trực tiếp,
nòng cốt là đội ngũ các nhà văn hóa, trí thức, văn nghệ sĩ, nghệ nhân trên cơ sở
kế thừa, vận dụng, phát triển sáng tạo, hiệu quả Đề cương về Văn hóa Việt Nam
trong các giai đoạn cách mạng khác nhau’, Thủ tướng khẳng định.
Bằng ngôn ngữ nghệ thuật, các nghệ sĩ tham gia chương trình cùng tái hiện, khẳng định những dấu ấn lịch sử và sức lan tỏa của Đề cương về văn hóa trong suốt chặng đường 80 năm qua.
Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Thủ tướng Chính phủ chỉ
rõ, giai đoạn phát triển mới với tình hình thế giới biến động nhanh chóng, phức
tạp, khó lường, mang lại những cơ hội, vận hội mới nhưng cũng không ít thử
thách đối với công tác bảo tồn, phát triển văn hóa, văn nghệ. Những biểu hiện
phi văn hóa, phản văn hóa đang diễn biến hết sức phức tạp. Cạnh tranh trong
lĩnh vực văn hóa trở nên khốc liệt hơn; việc bảo vệ các giá trị văn hóa truyền
thống đang đứng trước nhiều thách thức mới khó khăn hơn.
Trong dòng chảy của xã hội, đã
chứng kiến biết bao tấm gương cao đẹp, cống hiến cho cộng đồng, xã hội với khát
vọng đóng góp xây dựng đất nước ngày càng tốt đẹp hơn. Nhưng cũng trăn trở, băn
khoăn khi những “luồng khí độc” văn hóa tác động tiêu cực đến xã hội, nhất là đối
với thế hệ trẻ. Giải pháp nào để “gạn đục, khơi trong” trong bối cảnh công nghệ,
các nền tảng mạng xã hội phát triển và hội nhập sâu rộng như hiện nay là thách
thức và trách nhiệm của mỗi người.
Theo Thủ tướng, để vừa phát huy
những giá trị tốt đẹp của dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, tạo
động lực phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh,
chúng ta cần chung sức, đồng lòng với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, triển khai quyết
liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra.
Thủ tướng đề nghị tiếp tục
nghiên cứu, làm sáng tỏ những định hướng lớn, quan điểm xuyên suốt, đồng thời
phát triển, bổ sung, làm phong phú, sâu sắc hơn nữa những nội dung trong Đề
cương về văn hóa Việt Nam; quán triệt, triển khai hiệu quả các chủ trương,
chính sách của Đảng, Nhà nước; ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn
Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc: “Văn hóa phải được đặt ngang hàng với
kinh tế, chính trị, xã hội”; “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là
mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước”.
Cũng theo Thủ tướng, cần nâng
cao hơn nữa nhận thức và hành động để văn hóa thực sự thẩm thấu sâu sắc vào mọi
lĩnh vực của đời sống xã hội; tăng cường huy động, phát huy tối đa hiệu quả các
nguồn lực nhà nước và xã hội để phát triển toàn diện văn hóa, để văn hóa, con
người thực sự là sức mạnh nội sinh của dân tộc; tiếp tục đổi mới toàn diện nội
dung và phương thức lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của
Nhà nước về văn hóa; đầu tư thích đáng cả nguồn lực con người, vật chất cho
phát triển văn hóa theo chiều sâu, nhanh, bền vững; tập trung nghiên cứu, xác định
và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con
người gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu
xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh phục vụ nhân dân, môi trường văn hóa số
phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số, công dân số trong bối cảnh Cách mạng
công nghiệp lần thứ tư; tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả các loại hình
văn hóa, văn nghệ, văn học nghệ thuật; bảo tồn và phát huy các giá trị độc đáo,
khác biệt của văn hóa dân tộc; nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để phát triển
công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí có trọng tâm, trọng điểm và phù hợp với
điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam.
Thủ tướng cũng đề nghị đẩy mạnh
truyền thông, quảng bá về văn hóa, các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đặc
thù, đặc trưng của Việt Nam có sức cạnh tranh quốc tế như Vịnh Hạ Long, phố cổ
Hội An, Cao nguyên đá Đồng Văn, Phong Nha, Kẻ Bàng, Nhã nhạc Cung đình Huế, Dân
ca quan họ Bắc Ninh, hát Xoan Phú Thọ, hát Then, Xòe Thái, Tín ngưỡng thờ Mẫu,
Đờn ca tài tử Nam Bộ…
“Nền văn hóa của dân tộc Việt
Nam - với lịch sử hàng nghìn năm - đã và sẽ là sức mạnh trường tồn của dân tộc;
như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”,
Thủ tướng nhắc lại.
Thủ tướng Chính phủ xúc động, mỗi
người dân Việt Nam dù ở bất cứ nơi đâu cũng luôn tự hào về truyền thống và các
giá trị văn hóa Việt Nam, về các danh nhân văn hóa như Chủ tịch Hồ Chí Minh,
Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu, Hồ Xuân Hương… Do đó, có
nghĩa vụ, trách nhiệm, vinh dự được gìn giữ, bảo tồn và phát triển nền văn hóa
dân tộc bền vững, phù hợp với xu thế thời đại; xây dựng nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, vì Độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội, tất
cả vì con người và vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh; khơi dậy mạnh mẽ khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng;
Nhân dân được ấm no, hạnh phúc.
Màn nghệ thuật chào mừng
"Huyền thoại Việt Nam bay lên" biểu diễn bởi hợp ca và đoàn múa Nhà
hát Nghệ thuật Đương đại Việt Nam.
Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Sau phát biểu của Thủ tướng
Chính phủ là chương trình nghệ thuật đặc biệt "Đề cương văn hóa Việt
Nam - Những dấu ấn lịch sử". Bằng ngôn ngữ nghệ thuật, với nhiều bài hát nổi
tiếng, màn hát múa, các hoạt cảnh... do các nghệ sĩ nổi tiếng biểu diễn, chương
trình đã góp phần làm nổi bật, khẳng định giá trị, vai trò, sức lan tỏa của Đề
cương về văn hóa trong suốt chặng đường 80 năm qua. Đồng thời phản ánh những
thành tựu mà văn hóa Việt Nam đã đạt được dưới ánh sáng của bản Đề cương và đường
lối văn hóa của Đảng.
Chương trình là một trong những
điểm nhấn kỷ niệm 80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam với hình thức nghệ thuật
phong phú, sinh động, giúp công chúng hiểu rõ hơn ý nghĩa và giá trị lịch sử của
Đề cương về văn hóa Việt Nam, tiếp tục lan tỏa hơn nữa những quan điểm, định hướng
của Đảng về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc
dân tộc./.
Theo TTXVN